تاثیر کارتون بر کودکان و آموزش دوست داشتن تفاوت ها

کتاب ها دیگر تنها منابع آموزشی و تفریحی برای کودکان نیستند . امروز پویانمایی ها نیز، هر دو وظیفه را به عهده دارند. در واقع ، تخیل کودکان با تصاویر و اصواتی که می بینند و می شنوند تغذیه می شود. همه ی کودکان با قوه ی خلاقه به دنیا می آیند و در طول زمان این توان ، تقویت یا تضعیف می شود. گاهی ، پویانمایی می تواند باعث تحریک تفکر در کودکان شود و حتی به شکل گیری ایده بینجامد. در حقیقت کارتون ، ترکیبی از جنبه های مختلف خلاقیت و یادگیری است که به کودک یاد می دهد که خلاقانه بیندیشد

دیدن کارتون و پویانمایی به صورت متعادل ، اتفاق خوبی است و بسیاری اوقات به کودکان همچون بزرگترها، این امکان را می دهد که شاهد چیزهایی باشند که در پیرامون شان وجود خارجی ندارد. ماجراها و شخصیت هایی که خیالی هستند و این امکان را به مخاطب خود می دهند تا با آن همزاد پنداری کند.

اما زمان و کیفیت پویانمایی را نباید دست کم گرفت. بچه ها همواره در حال یادگیری و تاثیرپذیری هستند و این موضوع نباید فراموش شود. شاید برنامه های تلویزیونی و دیدن کارتون و پویا نمایی،آسان ترین راه سرگرم کردن کودکان باشد اما شاید در آینده ای نه چندان دور مجبور به رفتن راه های سخت تری برای این آسان گرفتن باشیم.

پویانمایی و شخصیت های کارتونی جزو جدایی ناپذیر دنیای بچه ها هستند. با توجه به این که فرزندان مان با ذهنی باز و پویا در برابر مسایل مختلف قرار می گیرند، این وظیفه ی ماست که نسبت به این موضوع حساس باشبم و حتی تا جایی که ممکن است آن را هدایت کنیم. برای داشتن دنیایی بهتر و کودکانی مهربانتر ، بهتر است بیشتر به کارتون هایی که فرزندانمان نگاه می کنند توجه کنیم.

این نوشته بر اساس تحقیقی است که از سال 1970 در دانشگاه بوستون آغاز شده و همچنان ادامه دارد. بخشی از نتایج این تحقیق را با هم می خوانیم.

در هفت سال اخیر، پزوهش هایی در مورد برنامه های تلویزیونی کودکان و تاثیر کارتون بر کودکان انجام گرفته که بر اساس جنسیت و نژادهای گوناگون ساخته شده است. این تحقیقات روی این مساله متمرکز بوده که چرا هنوز در قرن 21 ما درگیر کلیشه های ذهنی در مورد انسان ها، نژاد، جنسیت و خصوصیات شخصیتی آنها هستیم. خبر خوب اینکه دنیای کارتون کودکان، نسبت به قبل بسیار متنوع شده است . برای مثال شخصیت های زن یک سوم شخصیت های اصلی اند و این میزان به نظر ناامیده کننده برسد اما نتیجه آن در مقایسه با تحقیقات قبلی که در آن این نسبت ، یک به شش بود امیدوارکننده تر است. بر اساس این پژوهش ها تنوع نژادی و قومی در این سال ها بسیار بیشتر شده و نژادهای سیاه پوست، آسیایی یا آسیایی آمریکایی بیشتری دیده می شوند.

خبر بد اینکه هنوز راه درازی در پیش است . هنوز کلیشه ها در شخصیت ها دیده می شوند . گویا برای تهیه کنندگان و سازندگان این پویانمایی ها این راه آسان تری برای شخصیت پردازی است . چون قبلا کار شده و جا افتاده است.

بچه ها سریع قضاوت می کنند مواظب باشید

بر اساس نحقیقاتی که در زمینه های گوناگون مطرح شده برای کودکان مهم است تا شخصیت هایی را در کارتون ها ببینند که نه تنها شبیه خودشان و خانواده هایشان باشد بلکه طوری شخصیت پردازی شده اند که انگار خودشان هستند.

ارتباط مستقیمی بین اعتماد به نفس پایین و تصویر منفی رسانه از گروه های نژادی مختلف وجود دارد به علاوه بین اعتماد به نفس ضعیف و کم بودن تصویر از گروه های مختلف اجتماعی نیز ارتباط مستقیمی برقرار است. تحقیقات نشان داده که تصویر اشتباه رسانه از یک گروه نژادی باعث سردرگمی هویتی این گروه از کودکان می شود.

تحقیق نیز در این مورد انجام گرفته که چطور بچه ها، دیده ها و شنیده هایشان از دنیای پویانمایی را پردازش می کنند و در این پژوهش به کودکان، صورت های متفاوت و لهجه های گوناگون را نشان دادند. سپس از آنها خواستند که بگویند آن شخصیت ها خوبند یا بد یا اینکه قایل به تشخیص نیستند. بعد از آنها پرسیده شد که چرا اینطور فکر می کنند. گرچه هنوز نتایج پایانی این تحقیق مشخص نیست اما یافته های اولیه ای وجود دارد.

اول از همه و مهمتر از همه این که که بچه ها تفاوت ها را متوجه می شوند. بچه های کلاس اول و دوم وقتی با شخصیت های کارتونی جدید مواجه می شوند هیچ مشکلی برای طبقه بندی آنها به شخصیت های خوب و بد ندارند. در واقع بسیاری از کودکان ایده های کامل رشد یافته ای دارند و می توانند داستان های بلندی ارائه بدهند درباره اینکه چرا تصور می کنند یک شخصیت ، قهرمان یا ضدقهرمان است با اینکه اطلاعات اندکی درباره این شخصیت ها دارند و اتفاقا همین دانسته های اندک موجب می شود به داوری شخصیت ها بپردازند

از آنجا که به نظر می رسد کودکان خیلی سریع در مورد خوب یا بد بودن شخصیت ها تصمیم می گیرند، مهم است که آن ها را با شخصیت های گوناگون کارتونی آشنا کنیمَ، علاوه بر این شخصیت هایی را انتخاب کنیم که رفتارها و منش های متفاوتی را دارند. از سوی دیگر خیلی خوب است که شخصیت ها لهجه داشته باشند اما این مساله نباید به شخصی های بد داستان محدود شود. قهرمان ها می توانند زن یا مرد باشند و شخصیت های غیر سفید پوست هم باید نقش اصلی را ایفا کنند.

مهمتر از همه این که ما به عنوان پدر و مادر با کمک به انتخاب کارتونهای مناسب و صحبت با کودکانمان نقش بسیار مهم و پر رنگی در این چرخه داریم. پس باید به کودکان خود کمک کنیم تا تفاوت ها را دوست داشته باشند، باشد که در دنیای زیباتری زندگی کنند.

همشهری

ایستگاه کودک