تاریخچه اول مهر و تعطیلات تابستانی مدارس در ایران

از کی قرار شد اول مهر به مدرسه بیاییم؟ از کی قرار شد تابستان تعطیل باشد

فقط یک لحظه فکر کنید که تعطیلات تابستان وجود نداشت و شما مجبور بودید تمام سال را بروید مکتب و درس بخوانید! باید کلی خوش شانس می بودید. که معلمتان دلش می سوخت و دست کم ماه رمضان کلاس را تعطیل می کرد. از چوب و فلک که برای تنبیه شاگردهای تنبل و شیطان استفاده می شد و حالا سالهاست که به فراموشی سپرده شده چیزی نمی گوییم! اما واقعا سه ماه تعطیلی از کی شروع شد. از کی قرار شد همه اول مهر به مدرسه برویم؟ خب این یکی از بخش های دوست داشتنی تاریخ ایران است. بخش تاریخ تعطیلی تابستانی!

تاریخچه مدرسه در ایران

در ایران قدیم بچه ها بعد از هفت سالگی به مکتب خانه می رفتند. معمولا هر محله یک مکتب خانه داشت و همه ی بچه ها در همان یک کلاس درس می خواندند.ملا یا ملا باجی خودش می دانست که کدام دانش آموز تازه باید الفبا یاد بگیرد و هر کس چند سال است که سر کلاس می آید. ساعت درس از صبح زود تا اذان ظهر بود. درس هایی که در مکتب خانه یاد می د ادند، روخوانی قرآن، خواندن و نوشتن فارسی و کمی حساب بود. معمولا از روی کتابهای معروفی مثل بوستان و گلستان سعدی فارسی می خواندند و البته کتابهای دیگری هم داشتند. قصه ی موش و گربه ی عبید زاکانی و قصه ی شنگول و منگول در بیشتر مکتب خانه ها تدریس می شد.

هر بچه پنج سال به مکتب می رفت و بعد اگر استعداد بیشتری برای درس خواندن داشت، به مدرسه که همان دبیرستان امروزیست فرستاده می شد، اما مشکل اینجا بود که مکتب تعطیل نداشت غیر از جمعه و روزهای عید یا سوگواری و گاهی ماه رمضان(تازه اگر معلم دلش می سوخت) بچه ها باقی سال باید می رفتند سر کلاس، تابستان و زمستان هم نداشت. برای همین کلی داستان بامزه و خنده دار از تلاش بچه ها برای تعطیل کردن کلاس در ادبیات ما وجود دارد.!

اولین مدرسه در ایران

اولین مدرسه ای که تعطیلی چند ماهه داشت ، مدرسه ی دارالفنون بود . امیر کبیر وزیر شجاع و باهوش و دل سوز ایران مدرسه ای ساخت به اسم دارالفنون که هنوز هم ساختمان بسیار زیبایش در تهران هست. دارالفنون، یعنی خانه ی فنون و مهارت های مختلف ( چون در این مدرسه درس های تخصصی مثل پزشکی و مهندسی آموزش می دادند). دارالفنون 168 سال پیش در دی ماه 1268 قمری شروع به کار کرد. این مدرسه را می توانیم مادربزرگ مدرسه های امروزی بدانیم، دارالفنون آن روزها خیلی خیلی جدید و امروزی بود و در درس ها ، شیوه های تدریسی و حتی در ساعت های درس خواندن با مکتب خانه های قدیمی خیلی فرق داشت.

تاریخچه تعطیلات تابستانی در ایران

کلاس های این مدرسه گاهی عصرها قبل و بعد از اذان مغرب تشکیل می شد . تازه قرار گذاشتند در هر سال دانش آموزان چند ماه هم استراحت کنند. برای همین در این مدرسه ، هر سال تحصیلی از شهریور شروع می شد و تا خرداد سال بعد ادامه داشت. چند سال بعد در 1290 قمری یک ماه دیگر هم به تعطیلی اضافه شد. بعدها که مدرسه های جدید جای مکتب خانه ها را گرفت شروع سال تحصیلی به نسبت آب و هوای کشور در استان های مختلف فرق داشت. مثلا مدرسه ها در استان های سردسیر از نیمه ی شهریور باز می شدند و در جاهای گرمسیر از نیمه ی مهر. سال 1362 شمسی بود که قرار شد همه ی بچه ها از اول ابتدایی تا دانشگاه هر سال اول مهر به شکل هماهنگ به مدرسه بروند و سه ماه تابستان هم تعطیل باشند.

خلاصه که این 3 ماه تعطیلی تابستان هم مثل خیلی از چیزهای دیگر ، به نوعی یادگاری دوران وزارت امیرکبیر است . وزیر باهوش و شجاعی که آرزویش آبادی و سربلندی ایران است.

منبع : رشد دانش آموز
ایستگاه کودک